VRAAG:
In mijn boot trilt regelmatig iets maar ik kan niet vinden wat het is. Kan een expert mogelijke oorzaken noemen? Misschien zit voor mij de oplossing daarbij.
ANTWOORD:
De vraag is wel erg algemeen gesteld waardoor het aantal mogelijkheden erg groot is. Om te beginnen kan het bij een zeilvaartuig liggen aan een bepaalde windhoek op de tuigage. Een enkele mast kan in resonantie komen, dit is meestal op te lossen door de verstaging voldoende strak te zetten. Wat ik soms meemaak is resonantie van kevlar kraanlijnen wanneer ze onder spanning staan. Dit is lastig te verhelpen. Spanning vergroten helpt niet, met een hulplijntje de kraanlijn in een bocht trekken resulteert vaak in het resoneren van alleen het deel boven de hulplijn. Het beste is een (dikke, liefst geslagen) tros als tijdelijke kraanlijn omhoog te hijsen. Voorts zijn windgeneratoren nog wel eens een oorzaak, vooral wanneer de fundatie ervan onvoldoende star is.
Treden de trillingen alleen op wanneer de motor draait, dan is er weer een scala van mogelijke oorzaken. Controleer de rubberen trillingsdempers (wanneer de motor niet star is opgesteld). Deze dempers dienen droog en vetvrij te zijn anders verweekt het rubber. Een defecte trillingsdemper is vaak moeilijk te herkennen, soms is het vanaf de buitenkant (voor een ongeoefend oog) niet zichtbaar of er sprake is van een inwendig defect. Bekijk ook de motorsteunen waaronder de trillingsdempers zijn gemonteerd en van beide onderdelen de schroefdraadverbindingen. Zorg ervoor dat de motorfundatie sterk genoeg is en dat het stationaire toerental niet te laag is. Bij omgebouwde industrie- en voertuigmotoren is soms sprake van een te licht vliegwiel. Ook kan de motor uit elkaar gehaald zijn en niet correct weer in elkaar zijn gezet.
Treden de trillingen alleen op wanneer de schroefas draait dan is het om te beginnen zinvol om zeker te stellen dat de schroef en schroefas schoon en schadevrij zijn. Andere mogelijkheden zijn: versleten schroefaslager(s); een verkeerde uitlijning van de schroefas achter de motor; een defecte of niet concentrische schroefasflens of flexibele koppeling; een versleten of verkeerd geplaatst stuwdruklager of andere met de schroefas meedraaiende componenten. Niet zelden echter is de schroefas krom. Dit is vaak maar een minimale afwijking echter zo'n afwijking wordt door de omtreksnelheid van de as enorm versterkt. De as kan krom zijn door het eigen gewicht en een verkeerde plaatsing maar het kan ook komen omdat de schroefas (soms zonder het op te merken) schade heeft opgelopen.
Tot slot kan het nog voorkomen dat de verschijnselen alleen maar optreden tijdens het varen. Meestal betreft het dan de aanstroming van het schroefwater naar de schroef of de afstroming van het schroefwater in combinatie met de romp of met de roerconstructie.
Kortom het aantal oorzaken is zeer divers. Vaak komt men door het elimineren van de niet relevante zaken snel tot een klein aantal nader te onderzoeken mogelijke resonantiebronnen.
